Geçenlerde yazdığım seyahat temalı diziler yazımda Netflix platformundaki ‘Dark Tourist’ belgesel dizisi vardı. Hemen diziyi tekrar izlemeye başladım ve açıkçası konuya da biraz merak saldım. Baktım ki dark turizm destinasyonları benim de seyahat planlarımı çıkarırken listemi şekillendiren yerler oluyor. Elbette bu bir kitle turizmi olmaktan biraz uzak. Kişisel ilgi alanına giren bir turizm türü. Eğer daha önce karanlık turizm kavramını duymadıysanız öncelikle ne anlama geldiğine bir bakalım. Sonra bakalım ilginizi çekecek mi yoksa siz zaten bir dark turist misiniz?
Dark Turizm Nedir?
Dark Turizm ya da Karanlık Turizm savaşların, soykırımların, doğal afetlerin geçtiği yerlerin turistik bir değer kazanması ve insanlar tarafından ilgi görüp ziyaret edilmesi ile ortaya çıkmış bir kavram diyebiliriz. İnsanlar bir savaşın bir felaketin yaşandığı yere giderek yaşanan acılarla empati yapabiliyor.
Dark Turizm kavramı ilk kez Glasgow Caledonian Üniversitesi’nin öğretim üyeleri John Lennon ve Malcolm Foley tarafından 1996 yılında kullanılmış. ‘Dark’ tam anlamıyla karanlık anlamıyla kullanılmamış burada. Yaşanmış üzücü, talihsiz bir olayın geçtiği yere yapılan turistik gezileri ifade ettiğinden dolayı Türkçeye hüzün turizmi olarak çevriliyor. Kara turizm adıyla da duyabilirsiniz.
Dark Turizm Destinasyonları
Deniz, kum, güneşten daha fazlasına ihtiyacınız olduğunu hissediyorsanız sizi şaşırtacak, adrenalin salgılatacak, daha önce hissetmediğiniz duyguları gün yüzüne çıkaracak karanlık turizm destinasyonları ile tanıştıracağım sizi. Dünyada ve hatta Türkiye’de olan bu yerler savaş alanları, mezarlıklar, toplama kampları ve çok daha fazlası. Daha önce bir savaş anıtını, deprem alanını ziyaret ettiniz mi? Cevabınız evet ise siz bir dark turist olmuşsunuz demektir.
Çernobil
1986’da Ukrayna’nın Pripyat şehri yakınlarında bulunan Çernobil Nükleer Santrali’nde gerçekleşen patlama insanlık tarihinin en büyük çevre felaketlerinden birisi. Bu patlamada on binlerce kişi hayatını kaybederken çok kişinin de hayatı değişmiş. Patlama sonrası boşaltılan şehrin güvenli bölgeleri ziyaret edilebiliyor günümüzde. Ukrayna Kiev seyahatimde Çernobil Müzesine gittiğimde o kadar derinden etkilenmiştim ki… Yaşamını yitirenlerin fotoğrafları, radyasyon nedeniyle mutasyona uğrayan bitkiler karşısında göz yaşlarına hakim olmak imkansız. Kim bilir Çernobil’in yaşandığı bölgeye gitsem neler hissederdim! Alın size hüzün turizminin kralı.
Uçak bileti için buraya tıklayın.
Pompei
Karanlık turizm kulağımıza yabancı bir tanım gibi gelse de bazı popüler destinasyonlar nedeniyle farkında olmadan birer dark turist olabiliyoruz. İtalya’nın Campania Bölgesi’nde bulunan Pompei şehri de tam bir popüler kara turizm destinasyonu. Bu antik kent bir yanardağ patlaması sonucu küllerle kaplanmış ve yüzlerce kişi burada ölümle buluşmuş.
İtalya uçak bileti için buraya tıklayın.
Auschwitz Toplama Kampı
Hüzün turizmi örnekleri için söyleyebileceğimiz bir diğer yer Auschwitz Toplama Kampı. Burası ikinci dünya savaşında Nazilerin Yahudilere karşı kurduğu bir toplama kampı. Bir milyondan fazla insan burada işkence çekerek katledilmiş. Günümüzde yoğun ziyaretçi ağırlayan bu insanlık için utanç verici yer tam bir dark turizm noktası.
Polonya uçak bileti için buraya tıklayın.
Hiroşima
Alışılmışın dışında bir turizm türü olan dark turizm için Hiroşima en iyi örneklerden biri. İkinci Dünya Savaşında, ABD tarafından Japonya’nın Hiroşima şehrine atom bombası atılmış ve olayda binlerce insan ölmüş binlerce insan da ağır yaralanmış ve engelli kalmış. Korkunç olayın yaşandığı Hiroşima atom bombasının doğurduğu sonuçları görmek için her yıl ziyaretçilerini ağırlıyor.
Japonya uçak bileti için buraya tıklayın.
Berlin Duvarı
Doğu Almanya vatandaşları Batı Almanya’ya kaçmasın diye Doğu Alman meclisinin kararı ile 13 Ağustos 1961 yılında Berlin’de yapımına başlanan 46 km uzunluğundaki Berlin duvarı “Utanç duvarı” olarak anılıyor. II. Dünya Savaşı sonrasında 28 sene şehri doğu ve batı Berlin olarak ikiye bölmüş. Şehrin diğer tarafına geçmek isteyenler için bir ölüm alanına dönüşen duvar 1989’da yıkılmış. Günümüzde barış sözleri ile ünlü bu bölgeyi hüzün turizmi kapsamında ziyaret edebilirsiniz.
Berlin uçak bileti için buraya tıklayın.
Kıbrıs Kapalı Maraş
Bir zamanlar Akdeniz’in Las Vegas’ı olan sonraları hayalet şehir olarak anılan Maraş dark turizm destinasyonları listesinin Kıbrıs durağı. 1974 Kıbrıs Harekâtı’nda Kıbrıslı Rumlardan oluşan nüfusu tarafından terk edilmiş bölge. Harekât sonrası ise askeri kontrolde kalmış ve büyük bir kısmı yerleşime kapatılmış. 46 yıl kapalı olan Maraş günümüzde 08.00 ile 17.00 saatleri arasında gezilebiliyor. Terkedilmiş oteller, evler, banka ve dükkanlar insanın içini ürpertiyor. Kıbrıs’a yolunuz düşerse burayı mutlaka ziyaret edin. Yürüyerek ya da bisiklet kiralayarak gezebilirsiniz.
Kıbrıs uçak bileti için buraya tıklayın.
Sinop Cezaevi
Türkiye’de hüzün turizmi için örnek verebileceğim yer Sinop Cezaevi olur. “Anadolu’nun Alkatrazı” olarak anılan tarihi Sinop Cezaevi, 14. yüzyılda zindan olarak kullanılmaya başlanmış. 188’de resmi olarak zindana dönüştürülmüş, daha sonra da hapishane olarak kullanılmaya başlanmış. 1999’a kadar sayısız hükümlü burada çile doldurmuş. 99’da kapatılan cezaevi müze olarak hizmet veriyor. Bu cezaevinin aşınan duvarları, paslanan parmaklıkları, rutubet kokan zindanları insana burada yaşanılanları düşündürüyor, tüyler ürpertiyor. Burası ünlü edebiyatçıların, yazarların da sürgün yeri olmuş.
Sinop uçak bileti için buraya tıklayın.
