Zalipie, Polonya’nın en büyük şehirlerinden Krakow’un 118 km doğusunda yer alan, boyalı evleriyle masalları aratmayan güzellikte bir köy. Köyde 19. yüzyıl sonlarında eski moda fırınların bacalarıyla birlikte yenilenmesi sırasında oluşan gelenek, yeni bir dekorasyon akımı başlatmış.
Bu gelenek, eski fırınların duvarda bıraktığı delik ve duman lekelerinden kaçmak amacıyla kadınların duvarlara badana ile resim yapması ile oluşmuş.
Zaman içerisinde badanalı duvarlar üzerine çizilen çiçek motifleri evlere bambaşka bir güzellik getirmiş.
Pencere ve kapıların etrafının süslendiği bu köyde, bir süre sonra köprüden bidona akla gelebilecek her şey boyanmaya başlamış.
Başlangıçta süslemelerde yalnızca kahverengi kil, kurum ve kireç gibi maddeler kullanılırken, çizilen motiflerde nokta, eğri, zig-zag, daire ve dalgalı hatlar gibi geometrik şekiller hakim olduğu görülüyor.
Yapıştırıcı olarak süt, şeker ve yumurta akı gibi ürünler değerlendirilirken, fırçada at kılı ya da insan saçı kullanılıyor.
Zalipie bu gelenek yaygınlaşana ve ünü ülke sınırlarını aşana kadar küçük bir köy olma özelliği taşırken, bugün dünyanın dört bir yanından ziyaretçiler köye akın akın geliyor.
1905 yılında yerel bir dergide yayınlanan makalenin ardından bilinirliği artan köy, çok sayıda farklı aktiviteye de ev sahipliği yapıyor.
Köydeki en güzel dekore edilmiş evi seçmek için her yıl Katolik Yortusu’ndan sonraki ilk hafta gerçekleştirilen yarışma gelenekselleşiyor. İlk kez 1948’de başlayan ev boyama yarışması 1965’e kadar aralıklarla devam ediyor.
Ayrıca köyde ünlü Ressam Felicja Curylowa’ya (1904-74) ait olan üç odalı çiftlik evi, müze olarak ziyaretçileri ağırlıyor. Köyde köpek kulübelerinden evlerin dış yüzeyine, kovalardan plastik bidonlara, tavandan yer kaplamalarına kadar her şey ince işçilikle boyanmış durumda.
Ziyaretçileri hayrete düşüren bu titiz işçilik, her biri bu alanda gelişen ve aile fertlerine de bu geleneği sürdürebilmeleri için eğitim veren bir kesimi de oluşturmuş.
Avrupa‘nın en ilgi çeken görülecek yerlerinden biri olan Zalipie, Polonya‘ya da Krakow şehri yakınlarında bulunuyor. “Boyalı Köy” olarak ünlenen Zalipie’yi ziyaret eden gezginler yerel kültüre tanıklık ediyor. Var olan bir soruna çözüm üretmek amacıyla başlatılan gelenek çok sayıda turisti bölgeye çekerken, Kuize, Niwka ve Klyz gibi yerlerde de bu tarz özel evler bulmak mümkün.
