Dünyanın birçok yerinde mağara evleri bulunmakta. Konut ve ibadet yerleri olarak kullan bu mağaralar genellikle yüzey yapılarıyla da birleşik. Tarih boyunca mağara şehirleri terk edildikten sonra yüzey yapıları harabeye dönüştü ve geriye sadece mağaralar kaldı. Dünyadaki mağara evlerin bir kısmı günümüze kadar ulaşmayı başardı.
Dünyanın En Etkileyici Mağara Evleri
Guyaju
Genellikle Çin’in en büyük labirenti olarak adlandırılan Guyaju antik bir mağara ev ve Pekin’den 92 kilometre uzakta. Hakkında hiçbir kesin kayıt bulunamadı için gerçek tarihini kimse bilmemiyor. Ev, Zhangshanying Kasabası’na bakan sarp yamaçlar üzerine yontularak inşa edilmiş. Etkileyici yerleşim kompleksi 110’dan fazla taş odaya sahip ve Çin’de keşfedilen en büyük mağara yerleşkesi.
Matmata
Matmata Güney Tunus’ta küçük bir kasaba. Yerel Berberiler’in bazıları bu ilkel yeraltı evlerinde geleneksel hayatlarını yaşıyorlar. Bu mağara evler yere geniş bir kuyu şeklinde kazıları oluşturuldu. Bu çukurun çeperine daha sonra oda olarak kullanılmak üzere mağaralar açıldı. Bu evler Luke Skywalker, teyzesi ve amcası Lars’ın evi olarak dünya çapında üne kavuştu. Sidi Driss Otel Mars’ın gerçek evi ve Yıldız Savaşları Fanatikleri için Matama’da kesinlikle kalınması gereken bir yer.
Bamiyan
Afganistan’ın ortasında bulunan Bamiyan bir yamaca oyulmuş iki devasa Buda heykeli ile meşhur. Altıncı yüzyılda yapılan heykeller dünyanın en uzun Buda heykelleri. 2001’in Mart ayında Taliban tarafından İslam’a aykırı olduğu gerekçesiyle heykeller yok edildi. Bir zamanlar binlerce keşişe yuva olan heykellerin ayaklarındaki mağara evler ise Taliban tarafından silah deposu olarak kullanıldı. Taliban Amerikan askerleri tarafından bölgeden sürüldükten sonra gelen hal mağaraları tekrar ev olarak kullanmaya başladı. Mağaraların birçoğu hala duvar resimlerini koruyor. 2008’de Bamiyan Budaları’nın yakınlarında 19 metrelik yaslanan bir Buda heykeli keşfedildi.
Sassi di Matera
Sassi di Matera (Matera Taşları) İtalya’nın güneyindeki eski Matera Kasabası’nda bulunan mağara evleri. Sassi tarih öncesi yerleşimlerden geliyor ve İtalya’daki ilk insan yerleşkelerinden. Sünger taşına oyularak yapılan evlerin büyük bir kısmını gerçekte sadece geniş mağaralar ve Sassi’nin bazı kısımlarındaki sokaklar çoğunlukla evlerin çatılarında bulunuyor. 1950’de hükümet Sassi’deki nüfusun büyük çoğunluğunu gelişen modern şehirlere yerleşmeye zorladı. Yine de bazı insanlar 9000 yıl önceki ataları gibi Sassi’de yaşamaya devam ettiler.
Mesa Verde
Mesa Verde güneybatı Colorado’da, Cortez halkının yakınlarında bulunuyor ve antik Anasazi insanlarının yamaç evlerine ev sahipliği yapıyor. Amerika Birleşik Devletlerindeki Kızılderililerin en önemli arkeolojik bölgelerinden bir tanesi. On 2. yüzyılda Anasaziler evlerini küçük mağaralara ve kanyon duvarlarındaki asılı kayınların altına inşa ettiler. Bu evlerden bazıları 150 oda alacak kadar büyük. Evlerin en meşhurları Cliff Palace ve Spruce Tree House. 1300’lere doğru Anasaziler bölgeyi terk ettiler ancak kalıntılar neredeyse mükemmel korundu. Ani ayrılıklarının sebebi hiçbir zaman açıklanamadı. Teoriler kuraklığa bağlı mahsul eksikliğinden kuzeyden gelen yabancı kabilelerin baskısına kadar değişiklik gösteriyor.
Bandiagara Sarplığı
Bandiagara Sarplığı, Mali’nin Dogon bölgesinde alçak kumul düzlüklerinden yükselen yaklaşık 500 metrelik kum taşından bir tepe. Bu tepeler Tellem halkına ev sahipliği yapan antik mağaralarla bezeli. Tellem halkı bu mağaraları ölülerini bölgede yaygın olarak görülen ani sellerden korumak amacıyla yükseğe gömebilmek için oydular. Mağaraların üstündeki tepelere düzinelerce köy kurdular. 14. Yüzyıldan Dogonlar Tellem hakkını bölgeden sürdüler ve günümüze kadar buranın sahibi oldular.
Vardzia
Güney Gürcistan’da bulunan Vardzia 12. yy mağara manastırı ve bir nehrin boğazına tepeden bakan bir yamaca oyulmuş bir şehir. Ülkedeki en muhteşem manzaralardan bir tanesi. Mağara evleri Moğollardan korunmak amacıyla Kraliçe Tamar döneminde inşa edildi. 13 katlı bir komplekste 600 daireden oluşuyorlar. Şehirde bir kilise, taht odası ve teraslı tarım alanlarını sulayan karmaşık bir sistem de bulunuyor. Komplekse tek giriş Mtkvari Nehri’nin yakınlarındaki iyi gizlenmiş tünellerden yapılıyor. Günümüzde küçük bir keşiş grubu tarafından bakımı yapılan Vardzia düşük bir ücret karşılığı ziyaret edilebiliyor.
Kandovan
İran’ın Doğu Azerbaycan Bölgesi’ndeki Kandovan gizemli bir 13. yy köyü. Kandovandaki evler sıkışmış volkanik kül oluşumlarından doğal olarak meydana gelmiş devasa bir termit kolonisi gibi görünen koni şeklindeki bir tepedeki mağaralarda bulunuyorlar. Mağara evlerin büyük çoğunluğu 2 ila 4 kat yüksekliğinde. Tipik 4 katlı bir evde ilk kat ahır görevi görürken diğer iki kat yaşam alanı olarak kullanılıyor. En üst kat ise depo görevi görüyor. Sütunların sertleşmiş materyali etkili bir yalıtım sağladığı için mağara evler yazın serin kışın ise sıcak kalıyor.
Ortahisar
Türkiye‘de Orta Anadolu’nun merkezinde bulunan Kapadokya kasabalarından biri olan Göreme’deki Ortahisar’ın en çok anılan yapısı 86 metre yükseklikte bulunan bir mağaradaki Ortahisar Kalesi. Kale stratejik konumu ve konaklama imkanı için inşa edildi. Kalenin bir kısmı Yıkık olduğu için iç kısımları dışarıdan görülebiliyor. Günümüzde restore edildi ve tepe kısmına bir merdivenle çıkılabiliyor.
Uçhisar
Kapadokya’daki diğer bir kasada ise bölgenin en yüksek noktasında bulunan ve Nevşehir’e 7 kilometre uzaklıktaki Uçhisar. Uçhisar’ın kalesi kilometrelerce öteden görülebiliyor. Kayanın içine oyulmuş mağara evler bir zamanlar Uçhisar’ın en kalabalık bölgesiydi. Ancak erozyondan kaynaklanan tehlike artınca halk göç etti. Son insanlar bölgeyi 1950’de terk etti. Kalenin tepesi çevresindeki gölgenin muhteşem bir panoramik manzarasına sahip.
