İzmir’in Selçuk ilçesi 9 bini yılı aşkın süredir yaşamın kesintisiz sürdüğü çok özel bir coğrafya. Neolitik dönemden Helenistik döneme, Roma döneminden Hıristiyanlığın doğuşuna ve onun kurumsallaşmasına kadar olan süreçte gerek kentleşme ve mimarlık gerekse de dinsel tarih açısından çok önemli rollere sahip oldu.
Selçuk, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu dönemlerinden kalma çok zengin bir mirasın sahibi. Dünyanın başka hiçbir bölgesinde bin yıl boyunca çeşitli kültürleri içeren, benzer şekilde ayırt edilmiş bir yerleşim modeli yok.
Selçuk, Şirince, Efes Antik Kenti, Meryemana Evi, İsabey Cami gibi birçok tarihi ve kültürel değeri olan mirasa ev sahipliği yapan şirin bir ilçe. Çok sayıda turistin ziyaret ettiği geçmişteki görkemli günler geride kalsa da Selçuk, leyleklerin yuva yaptığı sütunlu caddeleriyle görmeye değer.
İzmir‘in ilçesi Selçuk’ta kışın 40 bin olan nüfus, yaz sezonunda 200 binlere ulaşıyor. 10 bini aşan yatak kapasitesiyle yılın her dönemi turist gruplarını ağırlayan bu ilçede, her bütçeye uygun konaklama seçeneği bulunuyor.
Selçuk gezisi yapanların çoğu Efes Antik Kenti ve Şirince Köyü dışındaki yerlere pek uğramıyor. Oysa coğrafya ilk çağlardan günümüze çok değerli hazineleri bir arada sunuyor. Hristiyanlığın en önemli azizlerinden Aziz Yuhanna’nın mezarı ve üzerine yapılan St. Jean Bazilikası Selçuk’un kalbinde yer alıyor.
Hemen yanı başında Antik dünyanın 7 harikasından Artemis Tapınağı ve Anadolu cami mimarisinin en güzel örneklerinden İsa Bey Camii var. Hz. İsa öldükten sonra Efes’e geldiği düşünülen Meryem Ana’nın hayatının son yıllarını yaşadığı Meryem Ana Evi yine Selçuk’ta. Her biri çok değerli ve bugün hepsi de UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde.
Tarihi ve kültürel alanların yanı sıra Türkiye’nin en uzun plajlarından, 11 km’lik kumsalıyla Pamucak Plajı, deniz-kum ve güneş arayanların tercihi. Selçuk ilçe merkezine 8 km mesafede yer alan plaj, yerli ve yabancı turistlerin rotasında.
Selçuk, başta Efes olmak üzere Didim, Milet, Priene gibi kentlere yakınlığı nedeniyle tarihe meraklı turistlerin odak noktasında yer alıyor.
Avrupa’nın en iyi su parkları arasında gösterilen Aqua Fantasy Aquapark ve Adaland Aquapark da eşsiz bir deneyim sunuyor.
Çevre ovalardan gelen doğal tarım ürünlerinin yer aldığı pazar yerleri ile dikkat çeken şirin ilçe, şeftali bahçeleri, zeytinlikleri, narenciye ürünleri ile de ilgi görüyor. İzmir’e sadece 73 km uzaklıktaki Selçuk’ta, Türkiye’nin en lezzetli çöp şişi lokantaları bulunuyor.
Maya Takvimi’ne göre kıyamet koptuğunda yaşamın devam edeceği iki yerden biri olarak gösterilen Şirince Köyü, Selçuk sınırlarında. Ev yapımı şarapları, leziz gözlemeleri ve butik taş otelleri ile Şirince, doğa ile baş başa kalmak isteyenleri cezbediyor.
Selçuk Gezilecek Yerler
1. Selçuk’un tacı Ayasuluk Kalesi
Ayasuluk Tepesi‘nde sur içi alanda Kale Köşkü, Kale Camii, konutlar, yollar, sarnıçlar ve hamam kalıntıları yer alıyor. Tepenin sur dışı kalan alanında ise çok değerli iki yapı; İsa’nın havarisi Efesli Yohanna (St. Jean Thelogos) Bazilikası ve Aydınoğulları döneminde yapılan İsa Bey Camii var. Gerek tarihi ve gerekse de kültürel açıdan çok değerli miraslar.
Ayasuluk Kalesi, bölgenin en yüksek noktası olan Ayasuluk Tepesi’nde kurulu. Selçuk’un başına konulmuş bir taç gibi duruyor. Bizans, Aydınoğulları ve Osmanlı dönemlerinden kalan hisar ve muhteşem surlar tarafından çevrili. 15 kulesi, 2 kapısı var.
Tek kubbeli ve minaresi kısmen sağlam kalabilmiş Kale Camii, kale hamamı, sarnıç gibi yapıların durumu sağlam. Coğrafyanın güzelliğini ve tarihsel dokuyu yukarıdan izlemek için enfes bir konumda. UNESCO Listesi’nde.
2. Antik dünyanın 7 harikasından Artemis Kutsal Alanı
Artemis Tapınağı, Efeslilerin ilk yerleşim yeri Ayasuluk Tepesi’nin hemen yanı başında. Efes’in koruyucusu Tanrıça Artemis, en güçlü ve etkili antik tanrıçalardan biriydi. Tanrıçaya ithafen Lidya Kralı Kroisos (Karun) tarafından yaptırılan Artemis Tapınağı, 100 metre uzunluğa, 60 metre genişliğe ve 25 metre yüksekliğe sahip devrin en görkemli tapınağıydı.
Çıkan bir yangında zarar gören yapı yeniden yapılmış. Günümüze kadar yalnızca bazı temel kalıntıları ve bir mermer sütunu ulaşmış. Tapınağa ait kabartmalı sütunlar, Arkaik sütun başlıklarından bazı parçalar bugün British Museum’da sergileniyor. UNESCO Listesi’nde.
3. Antik dünyanın mega kenti Efes
Efes, Akdeniz dünyasının en büyük antik kentlerinden. Bütünüyle benzersiz, farklı dönemlerden en rafine, iyileştirilmiş mimarlık ve kentsel planlama örneklerine sahip. Bugün gezilen Efes, Büyük İskender’in haleflerinden Lysimakhos tarafından, Panayır ile Bülbül dağları arasındaki vadiye, MÖ 300 yıllarında kurulmuş.
Dönemin en büyük limanlardan birine sahip olan Efes, MÖ 133’te Roma toprağına dahil edilmiş. Önemli politik, ticari ve dini merkez olarak 5. ve 6. yüzyıllarda Küçük Asya eyaletinin başkenti olmuş. Hellenistik ve Roma çağlarında en görkemli dönemlerini yaşayan şehrin nüfusu 200 bin kişiyi aşmış.
Bugün gördüğümüz kalıntıların çoğu Roma döneminden kalma. MS 7. yüzyılda, Bizans döneminde Efes limanının çamurla dolması sonucu Efesliler kentin ilk buluntularına rastlanan Ayasuluk Tepesi’ne taşınmış.
Helenistik dönemden Selçuklu dönemine kadar iyi korunmuş Roma kenti Efes, modern zamanlarda üzerine yeniden bir şeyler inşa edilmemiş tek mega kent. Bütün cadde ve sokaklar birbirini dik açıyla kesiyor.
Küçük Asya’nın kentli seçkin sınıfları tarafından yaptırılan Yamaç Evler’in bugünkü konumu ünlü Pompei ve Herculaneum kentleriyle karşılaştırılabilir düzeyde sağlam. Celsus Kütüphanesi, Büyük Tiyatro, Teras Evler görülmesi gereken değerli yerler. Ortalama bir Efes turu 3 saat civarı sürüyor.
4. Meryem Ana Evi
Meryem Ana Evi, Bülbül Dağı’nda. Rivayete göre, Alman rahibe A. Katherina Emerich’in rüyasında gördükleri araştırılarak 19. yüzyılda keşfedilmiş. Hz. Meryem’in, Hz. İsa’nın annesi olarak kabul ve ilan edildiği bu evde St. John ile birlikte yaşamının son yıllarını geçirdiğine inanılıyor.
Bugün burası Hristiyanların değerli hac merkezlerinden. Her yıl 15 Ağustos’ta Vatikan temsilcilerinin de katılımıyla yapılan Azize Meryem’in Göğe Kabulünün kutlama ayinleri büyük ilgi görüyor. UNESCO Listesi’nde.
5. İncil Yazarı St. John’un adına yapılan bazilika
St. John Bazilikası, Efes’ten sonra en çok ziyaretçi çeken önemli bir dini merkez. Ayasuluk Tepesi’nin güney yamacında, İsa’nın havarisi, İncil’in ve Apokalypse’nin de yazarı Efesli Yohanna (St. Jean Thelogos- St. John) mezarı yer alıyor.
Bizans imparatoru Justinianos ve karısı Theodora tarafından mezarın üzerine bazilika yaptırılmış. Orta Çağ’dan bu yana Hıristiyanların hac mekânı. UNESCO Listesi’ndeki bazilikayı her yıl 1 milyondan fazla kişi ziyaret ediyor.
6. Hristiyan’ın hikayesi Yedi Uyuyanlar Mağarası
Yedi Uyuyanlar Mağarası‘nda mermer şehir Efes Antik Kenti’nin arka yamacındaki dağ içi mezarlarında yüzlerce yıl uyudukları rivayet edilen 7 Hristiyan’ın hikayesi yatıyor. Rivayete göre Hıristiyanlığın resmi din olarak kabulünden önce, putperestlerden kaçarak Panayır Dağı eteklerine sığınan yedi genç, burada uykuya dalmış.
İki yüzyıl sonra uyandıklarında ise Hıristiyanlığın resmi din olduğunu görmüşler. Günümüzde bölgede kaya oyma mezar buluntularına, iki kilise ile katakomplara rastlanmış. Yedi Uyuyanlar, MS 5 ve 6. yüzyıllarda yapıldığı düşünülen bir ören yeri ve aynı zamanda dini bir merkez.
7. Anadolu cami mimarisinin en güzel örneklerinden İsa Bey Cami
İsa Bey Camii, Artemis Tapınağı ile St. Jean Kilisesi arasında yer alıyor. Aydınoğulları’ndan İsa Bey tarafından 1374-1375 yılları arasında Ayasuluk Tepesi’nde yaptırılmış. Görkemli bir taç kapısı var. İçeride Beylikler Dönemi’ne ait çeşitli mezar taşları da bulunuyor.
Artemis Tapınağı’ndan çıkarılan kesme taş bloklar cami yapımında kullanılmış. Caminin batı yönündeki duvarları mermerle kaplı, diğer cepheler ise kesme taştan yapılmış. Zengin süslemeler ve çiniler var. Caminin tam karşısında harabe hale gelmiş İsa Bey Hamamı yer alıyor. UNESCO Listesi’nde.
8. Türkiye’nin en değerli müzelerinden Efes Arkeoloji Müzesi
Efes Arkeoloji Müzesi, bugün Efes Antik Kenti ile boy ölçüşecek kadar ziyaretçi alan Selçuk merkezdeki, Türkiye’nin en önemli müzelerinden biri. Efes ve yakın çevresinde bulunan Miken, Arkaik, Klasik, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait yaklaşık 50 bin eser var. Müzede sergilenen en özgün parça Efes Artemis Heykeli.
Yunan mitolojisinde bakireliğin sembolü olmasına rağmen, Efes’te, Artemis doğurganlığın ve bereketin sembolü olan bir ana tanrıçayı simgeliyor. Yunuslu Eros heykeli, Sokrates başı, İsis heykeli ve Priapos heykeli Efes Müzesi’nin dünyaca tanınmış ünlü eserlerinden bazıları.
9. Efes’in kumsalı Pamucak Plajı
Pamucak Plajı, Efes Antik Kenti’ne 6 km mesafede yer alan 11 km uzunluğa sahip şahane bir plaj. Selçuk merkeze ise sadece 8 km. Kumlu sahilin genişliği yaklaşık 80 metre. Su sporları ve kamp yapmaya uygun. Plaj boyunca çok sayıda 5 yıldızlı otel sıralanıyor. Antik dünya keşfi sonrası deniz, güneş, kum molası için şahane.
10. Ege’nin en şirin köyü Şirince
Şirince, Ege’nin en güzel köylerinden. Maya takvimine göre 21 Aralık 2012’de kopacağı iddia edilen kıyamette güvenli bölge oluşuyla gündeme gelmiş, ismini duyurmuştu.
1909’da Şirince’de doğan yazar Dido Sotiriyu, “Benden Selam Söyle Anadolu’ya” isimli kitabında, doğup büyüdüğü köyü, “Şu yeryüzünde cennet diye bir yer varsa, bizim Kırkınca o cennetin bir parçası olsa gerekir.” cümleleriyle anlatmış.
Bir zamanlar kuru incir ve şaraba dayanan ekonomisi şimdilerde turizmle dönüyor. İncir, üzüm, zeytin ağaçları arasında, birbirinin manzarasını kesmeyen eski Rum evleriyle nefis bir köy. Şirince’nin eski Rum evlerinin birçoğu otel, pansiyon olarak kullanılıyor.
Butik otelleri 12 ay açık. Köyün en güzel manzarasına sahip tepedeki Nişanyan Oteli, Türkiye’nin en iyi butik otellerinden biri. Bu antik coğrafyayı keşfederken konaklayacağınız yer Şirince olsun.
İlçe merkezinde Efes Antik Kenti’nin hemen yanında yer alan Selçuk-Efes Havaalanı, paraşüt meraklılarını bekliyor. 4 bin metre yükseklikten 45 saniyelik serbest düşüşün ardından açılan paraşüt adrenalin duygusunu sınırsızca yaşatıyor.
Selçuk’a nasıl gidilir
Selçuk’ta sokak arası küçük restoranlarda yörenin ünlü yemeği çöp şiş tercih edilebilir. Şirince Köyü’nde 2 günlük bir konaklama ile civardaki bu enfes güzellikleri keşfe çıkın. Her yönüyle tatmin edici bir rota.
Selçuk’a ulaşmanın ve bu tarihi bölgeyi keşfetmenin en iyi yolu İzmir uçak bileti seçeneklerine göz atmak. İzmir’e Türkiye’nin birçok kentinden direkt uçak seferleri bulunuyor. Selçuk ilçe merkezi İzmir’e özel araçla bir saatlik uzaklıkta.
Selçuk’a gitmek çok kolay. İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndan bineceğiniz hafif raylı sistem IZBAN ile 1 saatten kısa bir sürede Selçuk’a ulaşabiliyorsunuz.
Selçuk, İzmir şehir merkezine 73 km’lik bir mesafede. Selçuk-Efes Antik Kenti arası sadece 3 km. Önemli tarihi ve turistik yerlerin hepsine dolmuş seferleri de düzenleniyor. Yaz aylarında Selçuk’tan kalkan Pamucak minibüsleri Efes Antik Kenti alt girişine uğrayıp sahile devam ediyor.
İzmir çevresinde gezilecek yerler arasında öne çıkan Selçuk, birbirinden farklı aktiviteler, tarihi ve kültürel alanları ile seyahat meraklılarının zaman geçirmekten keyif alabileceği bir yer. Kuşadası’na 15 km mesafede bulunan ilçe, günübirlik tatilcilerin de gözdesi.
