Sekiz ülkeyle sınırı bulunan ve bir iç deniz konumunda olan Kızıldeniz, dünyanın en önemli dalış merkezlerinden biri. Eşsiz sualtı güzelliğiyle yılın her dönemi ziyaretçi akınına uğrayan Kızıldeniz, zengin biyo çeşitliliğe sahip flora ve faunası ve sualtı görüş netliğiyle muhteşem fotoğraf karelerine hayat veriyor.
Afrika ve Asya arasında yer alan, Hint Okyanusu’na bağlı bir deniz olan Kızıldeniz’in uzunluğu 2 bin 250 km’ye ulaşıyor. Kuzeyde Mısır’daki Süveyş Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz’e bağlanan deniz güneyde ise Arap Yarımadası’nın ucundaki Babü’l Mendep (Bab el Mendeb) boğazı ile Hint Okyanusu’na bağlanıyor.
Kızıldeniz Hakkında Bilgiler
Mısır, İsrail, Ürdün, Suudi Arabistan, Sudan, Eritre, Yemen ve Cibuti ile çevrili olan Kızıldeniz, kuzeyde Sina Yarımadası ile ikiye ayrılıyor. Kuzeydoğuda Akabe Körfezi ve kuzeybatıda Süveyş Körfezi ile iki kola ayrılan Kızıldeniz, ismini mevsimsel olarak çoğalıp patlayan Trichodesmium erythraeum adlı alg türünden alıyor.
Etrafının zengin mineralli kızıl renkli dağlarla çevrili olduğu Kızıldeniz’in isminin bu dağlardan geliyor olduğu da bazı kaynaklarda yer alıyor. Ünlü Osmanlı Tarihçisi Katip Çelebi Cihannüma adlı eserinde, ‘kızıl’ isminin Yunanlılar tarafından ‘Eritra’ isimli Farslı bir hükümdar ismine ithafen verildiğini yazmış. Piri Reis ise Kitab-ı Bahriye adlı eserinde Kızıldeniz’den ‘Bahr-i Zenci’ ismiyle söz etmiş.
Denizaltı yaşamına ve üremeye elverişli bir sıcaklığa sahip olan Kızıldeniz, bu özelliğiyle çok sayıda deniz canlısına ev sahipliği yapıyor. Denizin zemininde oluşan yarık bölümünün yeraltından gelen magma tabakasıyla dolması nedeniyle Kızıldeniz, yılın her dönemi benzer su sıcaklığına sahip.
Lavların bitkisel planktonlar için zengin bir besin kaynağı oluşturması nedeniyle deniz tabanında çok sayıda bitki türü yaşıyor. Tuzluluk oranıyla dünyanın en tuzlu denizlerinden biri olan Kızıldeniz’deki tuz oranı ise binde 40’lar seviyesinde.
Güney ucunda Babel-Mendeb Boğazı ile Hint Okyanusu’na bağlanan Kızıldeniz, 1869’da Osmanlı Sultanı Abdülaziz Han Dönemi’nde açılışı yapılan Süveyş Kanalı ile Akdeniz’e bağlanıyor. Yüzölçümü yaklaşık 438 bin kilometrekare olan denizin Babel-Mendep Boğazından Süveyş Körfezi’nin kuzey ucuna kadar olan uzunluğu 2 bin 250 km’ye ulaşıyor.
Ortalama derinliğin 488 metre olduğu Kızıldeniz’in en derin noktası 21° kuzey enlemi üzerinde 2bin 360 metreye ulaşıyor. Kızıldeniz’in güney bölümleri kuzey bölgeleriyle karşılaştırıldığında daha geniş bir dağılım sergiliyor. Sina Yarımadası’nın ikiye ayırdığı Kızıldeniz’in kuzeydoğu kolu Akabe Körfezi, kuzeybatı kolu ise Süveyş Körfezi’ni oluşturuyor.
Kızıldeniz’in kuzeydoğusunda yer alan Akabe Körfezi, Süveyş Körfezi’ne göre daha kısa ve dar olmasına rağmen daha derin. Akabe Körfezi’nin uzunluğu 180 km, Süveyş Körfezi’nin uzunluğu ise 315 km.
Kızıldeniz’in çevresindeki tüm kara parçalarında çöl iklimi hüküm sürüyor. Deniz suyu sıcaklığı yıl boyunca 25-31 derece arasında değişiyor. Kızıldeniz’e dökülen hiçbir akarsuyun olmayışı ve yıl boyunca bölgede görülen yüksek sıcaklıklar nedeniyle Kızıldeniz dünyanın en tuzlu denizlerinden birini oluşturuyor.
Kızıldeniz üzerinde çok sayıda irili ufaklı ada bulunuyor. Tamamı volkanik kökenli olan bu adalardan en önemlileri Yemen yakınlarındaki Kamarun ve Farsan Adaları, Etiyopya açıklarındaki Dahlak Adaları ile Akabe Körfezi önlerinde bulunan Tiran Adaları.
Yoğun bir ticari deniz trafiğine sahip olan Kızıldeniz’de ticari gemilerin uğrayacağı herhangi bir liman bulunmuyor. Yerel birkaç limanın yer aldığı Kızıldeniz’i kullanan ticari gemiler hiçbir limana uğramadan rotalarına devam ediyor.
Kızıldeniz’in tarihi
İslam devletlerinin 16. yüzyıldan itibaren ticari girişimlerde bulunduğu Kızıldeniz’de tarih boyunca Portekizliler, Hollandalılar ve İngilizler özellikle Kızıldeniz’in güney kısmında etkili olmaya çalıştı. Ümit Burnu’nun keşfiyle birlikte Avrupa’nın Hindistan ile olan ticaretinde büyük bir yara alan Kızıldeniz 1869’da Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla birlikte eski önemini yeniden kazandı.
İran (Basra) Körfezi’ndeki petrol yataklarının keşfedilmesiyle birlikte Kızıldeniz, Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa yönüne petrol sevkiyatında en önemli geçiş güzergahına dönüştü. 16. yüzyılda tamamen Osmanlı egemenliğinde olan Kızıldeniz’de Osmanlı egemenliği 1. Dünya Savaşı sonuna kadar devam etti.
1. Dünya Savaşı’nın ardından doğu sahilleri İtalyan ve İngiliz, güney sahillerinde ise Fransız egemenliği başladı. İşgal sonraki yıllarda Mısır, Sudan ve Etiyopya aracılığıyla kalıcı hale getirildi.
Kızıldeniz’e gitmek için gidebileceğiniz 2 harika tatil rotası var; Şarm El Şeyh ve Hurgada. Mısır’ın bu nefis şehirlerine gitmek için Hurgada uçak bileti ve Şarm El Şeyh uçak bileti sayfalarını ziyaret edin.
Kızıldeniz efsanesi
Tarih boyunca çok sayıda kaynakta isminden söz edilen Kızıldeniz, farklı efsanelere de konu olan bir deniz. Bir efsaneye göre, Kızıldeniz’in yerinde eskiden çok güçlü bir devlet bulunuyordu. Bir kral, bu devletin başındaki rakibini yenebilmek için Babel-Mendeb Boğazı’nı açtırarak tüm ülkeyi sular altında bıraktı. Böylece Kızıldeniz oluştu.
Kutsal kitaplarda da ismi geçen Kızıldeniz‘le ilgili en bilinen anlatı ise MÖ 1300’lü yıllarda geçiyor. Hazreti Musa’nın kendine inananlarla birlikte Firavun’un zulmünden kaçarken Allah’ın Kızıldeniz sularını yarması ve Müslümanların buradan geçtikten sonra Firavun’un askerleriyle birlikte denizde boğulması Kuran-ı Kerim’in çok sayıda ayetinde bildiriliyor.
