İtalya‘nın Napoli şehrindeki Pompeii bölgesi 24 Ağustos MS. 79 yılında patlayan Vesuvius yanardağından geride kalan en meşhur ve ulaşımı en kolay yer. Yaklaşık 15,000 kişinin yaşadığı antik Pompeii yaklaşık 160 hektarlık bir arazide bulunuyor. Günümüzde 25 yüzyıllık bir tarihe ve her yıl 2 milyon ziyaretçiye ev sahipliği yapan dünyadaki en eşsiz yerlerden biri. Sadece kalabalıktan sıyrılıp sessiz sokakları arasında biraz yürüdükten sonra bu bölgenin ruhuna kendinizi kaptırmamanız imkansız. Akşamüstü saatlerde gelirseniz şayet neredeyse tamamen terkedilmiş gibi ıssız oluyor ve Pompeii’yi görmeye değil hissetmeye başlıyorsunuz.
Harabelerin bulunduğu Porta Marina’ya ilk girdiğinizde solunuzdaki ilk bina Terme Suburbane, bölgede ki bir çok diğer yer gibi uzun süreli restorasyon nedeniyle kapalı durumda. Ama korkacak bir şey yok çünkü görülecek daha çok fazla şey var.
Tepeye doğru devam ettiğinizde Pompeii’nin kültürel, politik, ticari ve dini merkezi olan Forum’a ulaşacaksınız. Halen meydanın iki tarafında bulunan iki katlı kolonların bazılarını görebilirsiniz. Atina’da ki antik Yunan agora gibi Forum da oldukça yoğun bir ticaret bölgesiydi ve o zamanın tüccarlarının tüm tartma ölçme biçme işlemlerini yaptıkları yerin ta kendisiydi. Forum’un zarif bir kemeraltı girişi olan doğu bölümü Macellum, et ve balık ürünlerinin Agustan zamanında satıldıkları yer. Seçimlerin yapıldığı, politik kavgaların döndüğü, resmi açıklamaların yapıldığı yer ve Jüpiter’in tapınağı’nın (Tempio di Giove) bulunduğu yer de yine bu meşhur Forum.
Forum banyosu
Hemen yakınında bulunan Forum banyosu (Terme del Foro) tüm bu kargaşalardan uzak biraz rahatlama imkanı sunuyordu. Yeraltı fırınlarına sahip olan banyoda yerden ısıtma mevcuttu ve sıcaklık soğuk, ılık yada sıcak olarak ayarlanabiliyordu.
Güneybatı köşesindeki yer ise şehrin hukuk mahkemesi ve ekonomi merkezi olan Bazilika. Dikdörtgen şeklindeki uzun koridorlar ilk Hristiyan kiliselerine model olmuştur.
Vesuvius yanardağının patlaması sonucu bir çok ev küller altında mahsur kalmış ve her biri Pompeii yaşamından farklı bir parça sunmakta. Casa del Poeta Tragico (Trajik Şair’in Evi) tipik bir orta sınıf evi. Yerlerde mozaikle yapılmış zincire bağlı bir köpek silüeti ve yanında yazan Cave Canem (“dikkat köpek”) yazısı. Casa dei Vettii (Vetti’nin evi) ise zengin bir tüccarın evine çok güzel bir örnek.
Gizemli villa
Pompeii’nin zevk düşkünlüğünün en muhteşem örneği tabki Villa dei Misteri (Gizemli Villa)’nın fersklerinden başka bir şey olamaz. 1909 yılında gün ışığına çıkan bu Villa Pompeii’nin kuzebatısında bulunuyor ve bir çok odaya ve o odalarda da bolca fresklere sahip. Pompei kırmızısıyla boyanmış evde Yunanistan’dan İtalya’ya gelmiş ve sonraları Bacchus olan latin ismini almış olan bir tanrı, Dionysus’un tabloları bulunuyor.
İki blok ileride ise Stabian Banyolarını sol tarafta gördüğünüzde aynı zamanda Casa dei Casti Amanti’yi (Sadeliği sevenler evi) de farkedeceksiniz. Vesuvio’nun patlamasından sonra bu odaların yeniden dekore edilmesi ve o zamanki haline en yakın şekle sokulması için bir grup alçı ustası ve ressam burada uzun yıllar boyunca çalışıp çatlakları onarmış, akan boyaları düzeltmiş ve eski haline neredeyse aynen geri getirmiş. Daha fazla mozaik ve tablo görmek isteyenler Menander’in Evine (Casa del Menander) gidebilir. Burası Yunan piyes yazarı’nın fresklerle dolu villası ve içeride birbirinden güzel sanat eserleri sergileniyor.
Pompeii’nin bir diğer meşhur bölgesi de amfitiyatrosu, bir zamanlar buranın yaşayanları için tüm eğlencelerin düzenlendiği yer. Vahşi hayvan gösterilerinden çok gladyatörlerin sıklıkla gösterilere çktığı bu eğlence arenası MÖ 70 yılında yapılmış ve 3 farklı oturma planına sahip. Güneyde ve Kuzey’de olmak üzere iki ana giriş bölümü bulunuyor ve batı kısmında bulunan dar pasaj’a Porta Libitinensis adı veriliyor. Buradan ölü bedenler dışarıya çıkartılıyordu. MS 59 yılında rakip gladyatörlerin seyircileri ile çıkan çok trajik bir arbede sonucunda yıllar boyunca amfitiyatro kapalı kaldı.
Sesli rehber hizmeti
Pompeii gezinizden tam anlamıyla keyif almak için mutlaka sesli rehber kiralayın (6.50€ tek kişi için, 10€ iki kişi için; alırken kimliğinizi bırakıyorsunuz). Girişte aldığınız sesli rehberin İngilizce olduğundan, turun uzunluğundan ve rehberi girişin dışından değil içinden aldığınızdan emin olun. Ancak dinlerken İngilizce biraz garip gelebilir ve duyarken arada kesintiler olabilir.
Gittinizde hangi bölgenin açık yada kapalı olacağı biraz tanrıların istekleri doğrultusunda gerçekleşiyormuş gibi bir hava verse de aslında yeterince eleman olmaması, hava şartları ve UNESCO’nun son dönemlerde Pompeii’nin yeterince iyi korunmadığına dair oluşturduğu ve bakım yapılması gerektiğine dair raporların neticesine göre değişiklik gösteriyor.
Casa di Meleagro, Casa di Apollo ve Casa di Poeta Tragico bazen açık bazen kapalı oluyor. Casa di Giulio Publio, Casa di Trebio Valente, Casa di Venere şu anda bakım dolayısıyla kapalı. Daha önceden de belirttiğimiz gibi Terme Suburbane halen kapalı e Palestra Grande sadece dışarıdan görülebiliyor. Villa dei Misteri her zaman açık ancak şehrin tam merkezinde olduğundan dolayı en az 2 saatlik bir zaman ayırmanız gerekiyor.
