Topkapı Sarayı, dünyanın ve ülkemizin sayılı müzelerinden biri. İstanbul’un UNESCO Dünya Kültürel Mirası Listesinde yer alan Tarihi Yarımada bölgesinde, Sarayburnu’nda yer alan saray, 700 bin metrekarelik bir alanda inşa edilmiş. İstanbul’un siluetini oluşturan en güzel manzaralardan birine sahip olan yapı, konum itibariyle İstanbul’un en eski tarihi bölgelerinden birinde konumlanıyor.
Osmanlı padişahlarının ailesiyle birlikte yaşadığı Topkapı Sarayında en ihtişamlı döneminde 4 bine yakın insan bir arada yaşıyordu. Fatih Sultan Mehmet tarafından 1478’de inşa edilen saray, Abdülmecid’in Dolmabahçe Sarayını yaptırmasına kadar devletin idare merkezi ve Osmanlı padişahlarının resmi ikâmetgâhı olarak kullanıldı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun 600 yıllık döneminin 400 yılında idare merkezi olan Topkapı Sarayı, İstanbul’da en çok ziyaret edilen yerlerden biri. Osmanlı padişahlarının yaşadığı saray, devletin en etkili döneminde 4 bini aşkın kişiye yaşam alanı olmuş.
Fatih Sultan Mehmet tarafından 1478 yılında yaptırılan, Tarihi Yarımada’nın en popüler yapılarından biri olan saray, Dolmabahçe Sarayı yapılana kadar Osmanlı’nın yönetim merkeziydi. Kuruluşunda 700 bin metrekare genişliğinde bir alanı bulunan saray, günümüzde 80 bin metrekare genişliğindeki alanın içerisinde.
Topkapı Sarayı, İstanbul
Topkapı Sarayı, Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Haliç arasında kalan tarihi İstanbul yarımadasının ucundaki Sarayburnu’nda Bizans akropolü üzerinde kurulu.
Fatih Sultan Mehmed’in 1453 yılında İstanbul’u fethetmesinin ardından 1460’lı yıllarda yapımına başlanan ve 1478 yılında tamamlanan saray, Fatih Sultan Mehmed’den itibaren 31. padişah Sultan Abdülmecid’e kadar yaklaşık dört yüz yıl süreyle Osmanlı İmparatorluğu’nun idare, eğitim ve sanat merkezi olarak kullanılmış.
Dolmabahçe Sarayı’na hanedanın 19. yüzyılda taşınmasının ardından terk edilen Topkapı Sarayı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra 3 Nisan 1924 tarihinde müze haline getirilmiş.
1465’te yapımı başlatılan saray, Abdülmecit Döneminde yabancı konuklara devletin ihtişamının gösterildiği önemli bir değere dönüşmüş. 1924’te Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle halkın ziyaretine açılan bir müze olan Topkapı Sarayı’nın, o tarihte Kubbealtı, Arz Odası, Mecidiye Köşkü, Hekimbaşı Odası, Mustafa Paşa Köşkü ve Bağdat Köşkü bölümleri görücüye çıkarılmış.
Her yıl düzenli onarımdan geçirilen saray, Türkiye’nin en çok ziyaretçi çeken müzelerinden biri. 1985 yılında UNESCO Dünya Mirasları Listesine giren İstanbul Tarihi Yarımada’nın en önemli parçalarından biri olan Topkapı Sarayı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı bir müze olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
300 bin metrekarelik bir alanı kaplayan, Cumhuriyet’in ilk müzesi olan Topkapı Sarayı Müzesi, mimari yapıları, koleksiyonları ve yaklaşık 300 bin arşiv belgesi ile dünyanın en büyük saray-müzelerinden biri olarak kabul ediliyor.
Topkapı Sarayının Bölümleri
Topkapı Sarayı, kara tarafından Fatih Sultan Mehmed’in yaptırdığı Sûr-ı Sultâni, deniz tarafından ise Bizans surları ile şehirden ayrılıyor. Çeşitli kara kapılarıyla ve deniz kapılarıyla saray içerisindeki değişik yerlere açılan kapıların haricinde, sarayın anıtsal girişi Ayasofya’nın arkasında bulunan Bâb-ı Hümâyûn (Saltanat Kapısı) kapısından yapılıyor.
Topkapı Sarayı yönetim, eğitim yeri ve padişahın ikâmetgâhı olması sebebiyle oluşturulan yapılanmaya uygun olarak iki ana bölüme ayrılmış durumda. Bunlar, birinci ve ikinci avludaki hizmet yapılarından oluşan Birun ile iç örgütlenme ile ilgili yapılardan oluşan Enderûn.
1. Saray-ı Hümayun ve İç Saray
Saray-ı Hümayun ve İç Saray‘ın etrafı surlarla çevrili. Saray-ı Hümayun’un yapıları çok geniş bir alana yayılıyor. Saray-ı Hümayun, Bab-ı Hümayun (Saltanat Kapısı), Hasbahçe (Gülhane Parkı), Istabl-ı Âmire (Has Ahırlar), Soğukçeşme Kapısı, Otluk Kapısı, Odun Kapısı, Balıkhane Kapısı, Vükela Kapısı’ndan oluşuyor.
Yalıköşkü Kapısı, Alay Köşkü, Sepetçiler Kasrı, Yalı Köşkü, İncili Köşk, Şevkiye Köşkü, Eski Kayıkhaneler, Yeni Darphane, Darphane Köşkü, Gülhane Kasrı, Gotlar Sütunu, Çinili Köşk, Revan Köşkü, Bağdat Köşkü, III. Osman Köşkü ve Sofa Köşkü’de Saray-ı Humayun’un diğer yapıları.
İç saraydaki yapılar ise Bâbüsselâm (Selam Kapısı), Mutfak kanadı, Babüssaade (Saadet Kapısı), Arz Odası, Fatih Köşkü, Hekimbaşı odası, Ağalar Camii, İç hazine, Raht Hazinesi, Has Ahır, Kubbealtı, III. Ahmet Kütüphanesi, Sünnet odası ve III. Murat Köşkü’nden oluşuyor.
2. Bab-ı Hümayun (Saltanat Kapısı)
Bab-ı Hümayun (Saltanat Kapısı), Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Topkapı Sarayına şehirden girişlerin yapıldığı ana kapı. Topkapı Sarayının genel dokusuyla mimari üslup açısından uyum gösteren kapının en üstünde Ali bin Yahya Sofi tarafından yazılmış bulunan müsemmen (karşılıklı) tarzda, celi sülüs hat ile Hicr Suresi’nin 45-48. ayetleri yazılı.
Bab-ı Hümayun’un iki yanında, kapıcılara ayrılmış küçük odalar sıralanıyor. Kapının üstünde 1866 yılında yandığı için günümüze ulaşamayan, Fatih Sultan Mehmed’in kendisi için yaptırdığı köşk biçiminde küçük bir daire bulunuyordu.
3. I. Avlu (Saray Meydanı)
I. Avlu (Saray Meydanı), Bab-ı Hümayun’dan girilen, sarayın en geniş meydanı. Meydan, halkın belirli günlerde girebildiği ve devletle olan ilişkilerini yürüttüğü bir merkez konumundaydı. Devlet görevlilerinin at ile girebildiği tek alan olan Saray Meydanındaki 300 metre uzunluğundaki ağaçlı yol, tarih boyunca sultanların cülus, sefer, cuma selamlıklarına ihtişamla geçtikleri yer olarak tanınıyor.
Meydanın çevresinde Osmanlı’nın önemli kurumları sınırlanıyor. Darphane-i Amire, odun ambarı, hasırcılar ocakları, dış karakol ve Aya İrini Kilisesi saray meydanında bulunan yapılar arasında.
4. Bâbüsselâm (Selam Kapısı / Orta Kapı)
Bâbüsselâm (Selam Kapısı), Fatih Sultan Mehmed tarafından 1468 yılında yaptırılmış. Kanuni Sultan Süleyman döneminde pek çok kez onarım gören kapı, 16. yüzyıl Osmanlı mimarisinin klasik unsurlarını yansıtıyor.
İki kulesiyle Avrupa kale kapılarını andıran kapının I. Avlu’ya bakan cephesinde Kelime-i Tevhid, Sultan II. Mahmud tuğrası, yanlarda 1758 tarihli tamir kitabeleri ve Sultan III. Mustafa tuğraları bulunuyor.
5. II. Avlu (Divan Meydanı)
II. Avlu (Divan Meydanı), Fatih Sultan Mehmet döneminde 1465 yılında inşa edilmiş. Meydanın etrafında saray hastanesi, pastane, Yeniçeri kışlaları, Istabl-ı Âmire adlı ahırlar ve Harem bulunuyor. Kuzeyde divan, güneyde saray mutfağının bulunduğu meydanda yapılan arkeolojik kazılarda Bizans ve Roma kalıntıları da bulunmuş.
Saray Mutfakları ve Porselen Koleksiyonu, avluyla Marmara Denizi arasındaki iç kısımda bulunuyor. Edirne’deki saray mutfağından ilham alan saray mutfağı 15. yüzyılda inşa edilmiş. 1574 yangınından sonra büyük hasar gören mutfaklar Mimar Sinan tarafından tekrar tasarlanmış. Mutfaklarda sayıları 800’e varan mutfak çalışanları yaklaşık 4 bin insana yemek sağlamaktan sorumluydu.
6. Hazine-ı Âmire (Dîvân-ı Hümâyûn Hazinesi)
Hazine-ı Âmire (Dîvân-ı Hümâyûn Hazinesi), 15. yüzyılın sonlarında Kanuni döneminde inşa edilen bir yapı. Dış hazine olarak da adlandırılan, Hazine-ı Âmire’de imparatorluğun mali yönetimi yapılıyordu.
Mali yöneticilerin vezirlere, elçilere ve saray sakinlerine verecekleri değerli kaftanlar, mücevherler ve diğer hediyeler hazine dairesinde tutuluyordu. Yeniçerilerin üç ayda bir aldıkları ulufe adlı maaş da burada bulunuyordu.
Topkapı Sarayı’nın müze hâline getirilmesinden 4 yıl sonra (1928) Topkapı Sarayı’nın silah ve zırh koleksiyonu bu binada sergilenmeye başladı. 1937’de yapılan arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkarılan binanın önünde görebileceğiniz 5. yüzyıldan kalma bir bazilika bulunuyor.
7. III. Avlu
III. Avlu, aynı zamanda Enderun Avlusu olarak da adlandırılıyor. III. Avlu’da padişaha ait Arz Odası, Enderun Hazinesi, Has Oda gibi yapıların yanı sıra Sultan II. Murat döneminde kurulan Saray Okuluna ait yapılar da bulunuyor.
8. IV. Avlu
IV. Avlu, padişaha ait köşkler ve asma bahçelerine ev sahipliği yapıyor. Bu bölümde Osmanlı klasik köşk mimarisinin en seçkin ve estetik açıdan en gelişkin örnekleri olan Bağdat ve Revan Köşkleri ile İftariye Kameriyesi bulunuyor. Dördüncü avlunun alt kısmında ise saraya ait son yapılar olan Mecidiye Köşkü ve Esvab Odası sıralanıyor.
Topkapı Sarayı Nerede
Topkapı Sarayı, Haliç, İstanbul Boğazı, Marmara Denizi arasında kalan tarihi İstanbul Yarımadası’nın ucundaki Sarayburnu’nda, Bizans akropolü üzerine kurulu. Günümüzde Fatih ilçesi sınırlarında bulunan saray, Ayasofya, Sultanahmet, Yerebatan Sarnıcı ve Dikilitaş’ın da yer aldığı Tarihi Yarımada’da.
Topkapı Sarayı giriş ücreti ve ziyaret saatleri
? Adres: Cankurtaran Mahallesi, 34122 Fatih, İstanbul
? millisaraylar.org ☎️ 0 (212) 5120480
⏰ Topkapı Sarayı ziyaret saatleri: Topkapı Sarayı ziyaret saatleri 09.00-18.00. Saray, salı günleri hariç haftanın 6 günü ziyarete açık.
? Topkapı Sarayı giriş ücreti: Topkapı Sarayı Müzesi giriş ücreti 100TL. Müze Kart geçerli. Harem Dairesi giriş ücreti 42TL, Müze Kart geçerli değil. Aya İrini Kilisesi giriş ücreti ise 60TL ve Müze kart geçerli.
? Topkapı Sarayı ücretsiz giriş: Topkapı Sarayı Müzesi’ne ücretsiz girebilecek kişiler arasında; 18 yaş altındaki Türk vatandaşları, bu yaş grubundaki öğrenci gruplarına refakat eden öğretmenler, 65 yaş ve üstündeki Türk vatandaşları, gaziler ve refakatindeki anne, baba, eş ve çocukları ile şehit yakını kimlik kartı sahipleri, Türk ve yabancı engelliler ve bir refakatçisi, er ve erbaşlar ücretsiz girebiliyor.
Yerli ve yabancı basın kartı sahipleri, ICOM, ICOMOS ve UNESCO kart sahipleri, seyahat acentesi sahip veya sorumlu müdürleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı personeli ve emeklileri ile refakatindeki anne, baba, eş ve çocukları, 12 yaş ve altındaki yabancı uyruklu çocuklar, biletli refakatçisi eşliğinde 6 yaş ve altındaki tüm çocuklar bulunuyor
? Topkapı Sarayı Bilet Matik: Müze bilet gişelerinde zaman kaybetmek istemeyenler için kolaylık sağlayan Topkapı Sarayı Bilet Matik’ler bilet gişeleri önünde, Sultanahmet Meydanı Hürrem Sultan Hamamı karşısında yer alıyor. Kredi kartı ile bilet satışı yapan bilet matiklerin kullanımı oldukça kolay.
Topkapı Sarayı Müzesinde, eserlerin flaştan etkilenmemesi ve ziyaretçi dolaşımının rahatlığını sağlamak amacıyla fotoğraf çekimi yasak. Harem, Divan-ı Hümayun, Bağdat Köşkü, Revan Köşkü, Sünnet Odası, Sofa Köşkü ve III. Ahmet Kütüphanesi’nde fotoğraf çekimi serbest.
Müzeye bebek arabasıyla giriş yapılmasına izin verilmiyor. Topkapı Sarayı Müzesi Kutsal Emanetler Dairesi ziyareti sırasında şort, mini etek, askılı ve straples bluz giyilmemesi önemli.
Topkapı Sarayı’na nasıl gidilir
Türkiye’nin en çok turist çeken şehri İstanbul’da bulunan Topkapı Sarayı’nı ziyaret etmek isteyenlerin, Türkiye’nin dört bir yanından ve dünyanın başlıca kentlerinden İstanbul’a uçak bileti almaları gerekiyor.
İstanbul Atatürk Havalimanı ve İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı, uçak bileti alarak bağlantı sağlanacak havalimanları arasında. Her iki havalimanından da Tarihi Yarımada’ya ulaşmak oldukça kolay. Ayrıca şehirlerarası otobüs, tren ve İDO gemileriyle de İstanbul’a gelinebiliyor.
Dünyada iki kıtada kurulan tek şehir olan İstanbul, doğal güzellikleriyle birlikte dünya tarihine yön veren olaylar ve mekanlara da ev sahipliği yapıyor. Ziyaretçilerini zamanda yolculuğa çıkaran bu mekanlar büyülü bir atmosfer sunuyor. Hava yolu şirketlerinin kampanyaları ve uygun İstanbul uçak bileti fırsatlarından yararlanarak İstanbul’a gelmek çok kolay.
