Balkan mutfağı denildiğinde birçok kişinin aklına ızgara et ve büyük porsiyon, bol malzemeli salatalar geliyor. Avrupa ile Ön Asya arasında önemli bir geçiş güzergahı olan Balkanlar bu stratejik konumunun getirdiği ‘geçiş’ özelliği yemek kültüründe de bire bir sergiliyor.
Balkan coğrafyasını ziyaret etmeden önce Balkan mutfağı hakkında unutmamanız gereken bilgiler bu yazıda.
Balkan Mutfağı Hakkında Bilgiler
1. Tabaktaki tarih
Osmanlılara “Türk” olarak atıfta bulunulduğunda tüm hikâye anlatılmıyor. Türkiye’nin Balkan mutfağı üzerindeki etkisini gözden kaçırmamak gerekiyor. Osmanlılar tarafından bölgeye getirilen yemekler özellikle Sırbistan ve Bosna Hersek’te günlük yaşamın en önemli parçası.
Balkan mutfağında sadece Osmanlı yemekleri bulunmuyor. Avusturya, Macaristan ve İtalya’nın tarihsel etkisi, Hırvatistan’ın ekmekli et yemeklerinde, Voyvodina’nın gulaş merkezli yöntemlerinin veya Karadağ’da enfes deniz ürünlerinin bolluğu olsun, keskin bir şekilde hissediliyor.
2. Ağzınla ye, gözlerinle değil
Bazı kişiler yemeğin önce göze hitap etmesi gerektiğini savunuyor. Bu birçok durumda geçerli, ancak aynı kişiler Balkanlara bir şans vermeli. Balkan yemekleri, tam olarak estetik için tasarlanmamış. Güçlü bir pljeskavica’nın damlayan yağını veya Makedon tavče-gravče olan kuru fasulye yığınını sevebilirsiniz, ancak bunlar estetik olarak size çekici gelmeyebilir. Ancak yemekler görünüşleri ile değil lezzetleri ile değerlendirilmeli.
3. Her şey doldurulmuş
Biber dolması Balkanlarda da favori yemeklerden. Biberler bol miktarda et ve soğan ile dolduruluyor. Lahana, biber, patlıcan, domates, kabak gibi sebzelerin dolması Balkan coğrafyasının dört bir yanında mutlaka tadına bakmanız gereken lezzetlerden.
4. Sač’a dikkat edin
Sač, saygın Balkan mutfağının ayrılmaz bir parçası. Sıcak kömür veya kül üstüne yerleştirilen sac, modern restoranların bile ayrılmaz parçası. Özellikle et yemekleri sunan restoranlarda saçta pişirilen yemeklerin tadına bakın.
5. Yarım yok tam var
Balkanlarda yarım ölçü kullanılmıyor. Kendilerini akıllarına koydukları herhangi bir şeye adıyorlar ve onlar için yemek yapmak da bu heyecanlardan biri. Buradaki lezzetler baş döndürücü. Bir restorana gittiğinizde yarım porsiyon talep ettiğinizde yüzü bir anda düşen servis elemanı ile karşılaşıyorsunuz. O yüzden siparişinizi mutlaka tam porsiyon vermeniz bekleniyor.
6. Gözle göründüğünden daha fazla varyasyon
Sırbistan, Bosna, Karadağ’da ve diğer yerlerde menüler her zaman aynı şeyi sunuyor gibi görünebilir. Apevapi, pljeskavica her yerde ve herkes kahvaltıda börek yiyor gibi görünüyor. Ancak kanmayın – beklediğinizden daha fazla farklılıklar var. Eşit derecede şaşırtıcı bir sonuç elde etmek için kullanılan farklı malzemelerle hazırlandığından dolayı Belgrad’daki apevapi, Saraybosna’da bulunanlardan farklı oluyor. Dil farklılıkları da yaygın.
7. Rakı her yerde
Gerçekten de rakı Balkanların her yerindeymiş gibi görünüyor. Güçlü meyve brendi, kahvaltıda, akşam yemeğinde, kutlamalarda, partilerde, cenaze törenlerinde, konferanslarda ve daha pek çok yerde içiliyor. Kısacası herhangi bir durumda, birisinin elinde mutlaka bir şişe rakı görebilirsiniz. Rakıya restoranlarda sindirim yardımcısı ve damak temizleyici gibi davranıldığını da unutmamak gerek.
