Bana Türkiye’de bir arkeoloji harikası söyle deseniz Nemrut Dağı Milli Parkı derim. Kommagene Kralı I. Antiochos’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için 2 bin 150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı’nın yamaçlarına yaptırdığı mezar ve anıtsal heykeller, Helenistik Dönem’in en görkemli kalıntılarından biri.
Türkiye’de gezilecek yerler içinde önemi tartışılmaz bir yer Nemrut Dağı. Olmazsa olmazı ise burada gün doğumunu izlemek. Gün doğumuna yetişemediyseniz gün batımı da olur. Şunu bilmelisiniz ki güneş buraya torpilli davranıyor. Hadi gelin bu tarih ve kültür mirasını yakından tanıyalım.
Nemrut Dağı Milli Parkı
Nemrut, 1987’de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilmiş ve 1988’de ise tesis Millî Park olarak koruma altına alınmış. Dağ, eski çağlarda “Kommagene” olarak bilinen uygarlıktan kalan arkeolojik kalıntılara ev sahipliği yapıyor.
Antiochos tümülüsü ve buradaki dev heykeller, Eskikale, Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü millî park içinde kalan tarihi değerler. Doğu ve batı teraslarında Antiochos ile tanrı-tanrıça ve kartal heykelleri yer alıyor. Batı terasında mutlaka görülmesi gereken eşsiz bir aslanlı horoskop bulunuyor. Aslanın üzerindeki 3 adet yıldızın Mars, Merkür ve Jüpiter gezegenlerini temsil ettiği tahmin ediliyor. Bu tarihte bilinen en eski horoskop olma özelliği taşıyor.
Heykeller Helenistik, Pers sanatı ve Kommagene’nin kendine has sanatı harmanlanarak yontulmuş. Kommagene kralı Antiochos Theos, dağın tepesine, pek çok Yunan ve Pers tanrısının heykelinin dışında kendi mezar tapınağını da yaptırmış. Kralın kemiklerinin ya da küllerinin ana kayaya oyulmuş odaya konulduğu tümülüs, küçük kaya parçalarıyla örtülerek koruma altına alınmış. Yazıtlarda kralın mezarının burada olduğu belirtiliyorsa da bugüne kadar keşfedilememiş.
Nemrut Dağı Nerede ?
Nemrut, Adıyaman ilinde yer alan 2.150 metre yüksekliğinde bir dağ. Yüz ölçümünün büyük bir kısmı Kahta ilçesinde yer alıyor. Bir kısmı ise Malatya’nın Pütürge ilçesi yakınlarında Ankar dağları civarında Toros dağ silsilesinde bulunuyor.
Nemrut Dağı yol tarifi burada.
Nemrut Dağı Hikayesi
Nemrut Dağı’nın gizemi Piramitlerden geri kalır gibi değil. Bana göre mutlaka ölmeden önce görülmesi gerekenler listesinde olmayı hak eden bir yer Nemrut. Kaldı ki yaz kış demeden yolunu buraya düşüren yerli yabancı binlerce kişi bize bunu kanıtlıyor.
2000 küsür metre yükseklikte bir yere asırlar evvel yapılan heykeller insanı hayrete düşürüyor. Nemrut Dağı hikayesi Kommagene Kralı Antiochos’a dayanıyor. Tanrıların heykellerini yaptırdığı tepeye bir de kendi heykelini yaptırması kendini tanrılarla bir gördüğü anlamını mı taşıyordu?
Peki kendini tanrı gibi ölümsüz görürken, ölümü göz ardı edemeyip kendine bir mezar yaptırması bir çelişki değil miydi? Alanda bulunan tümülüste olduğu düşünülen mezarına ulaşılamamış olması gibi cevapsız bir çok soruyu ve gizemi ardında bırakmış Antiochos.
Nemrut Dağı Milli Parkı Heykelleri
Nemrut Dağı’ndaki anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmış konumdalar. İyi korunmuş durumdaki dev heykeller kireçtaşı bloklarından yapılmış. Çok tanrılı dinlerin yaygın olduğu bir dönemde yapıldıkları için hem Pers İmparatorluğu hem de Yunan kültüründen izler taşıyorlar. 8-10 metre yüksekliğe sahip olan heykeller tanrıları simgeliyor.
Nemrut Dağı heykelleri; Antiochos, Fortuna Thyce, Kronos’un oğlu Zeus, Apollo, Heracles’tir. Heykellerin her 2 yanındaki kartal ve aslan heykelleri, tanrılara eşlik ediyor. Heykellerin arkasında ise Antiokhos’un vaziyetini bildirdiği yazıt yer alıyor.
Nemrut Dağı Kazısı
Buranın keşfi 1838 senesine dayanıyor. Osmanlı İmparatorluğu’nda görevli bir Alman subay görev gezisi sırasında heykelleri görmüş ve Alman kraliyet ailesine bildirmiş. İlk keşif gezisi ise 1882’de Karl Sester tarafından yapılmış.
Sester, Kommagene Krallığı’ndan kalmış olan eserlere ulaşmış. İlk olarak Asurlulara ait olduğunu düşünmüş. Eserlerin Kommagene Krallığı’na ait olduğu buluntular arasındaki Grekçe kitabelerden anlaşılmış.
Alanda ilk arkeolojik kazılar ise Osman Hamdi Bey tarafından uzun yıllar sonra başlatılmış ve 1985’e kadar sürmüş. kazılarda Friedrich Karl Dörner ve Theresa Goell de büyük emek göstermiş. Hatta Theresa Goell’in külleri vasiyeti üzerine Nemrut Dağı’na serpilmiş.
Adıyaman’ın tüm güzelliklerini görmek için sizi web sitemizdeki Adıyaman uçak bileti seçeneklerine göz atmaya davet ediyorum. Ayrıca plan yaparken diğer Adıyaman içeriklerim de oldukça işinize yarayacak.
