Türkiye, tarih boyunca kültürlerin buluşma noktası ve coğrafi konumu nedeniyle stratejik bir öneme sahip olmuş. Bu stratejik konum, ülkeyi çeşitli kültürlerin, ticaretin ve etkileşimlerin kesişim noktası haline getirirken, aynı zamanda Türkiye’nin sınırlarını denetim altında tutma ihtiyacını da beraberinde getirmiş. Türkiye’nin coğrafi sınırları, bu ülkenin birçok yüzüne ulaşan kapılar niteliğinde. Bu yazıda, Türkiye sınır kapıları ve bu geçiş noktalarının tarihi, kültürel önemi ve günümüzdeki stratejik rolü hakkında detaylı bir inceleme yapacağız.
Türkiye Sınır Kapıları
Türkiye, coğrafi konumu itibariyle birçok farklı ulaşım yoluyla komşularıyla sıkı bir etkileşim içinde. Ülkemizde 30 karayolu, 8 demiryolu, 105 deniz ve 66 havayolu olmak üzere toplam 209 adet hudut kapısı bulunuyor.
En Çok Kullanılan Karayolu Sınır Kapıları
Türkiye’nin komşu olduğu ülkeler; Yunanistan, Suriye, Bulgaristan, İran, Gürcistan, Irak, Azerbaycan ve Ermenistan. Haliyle de karayolu sınır kapıları yalnızca bu ülkelere sınır olan şehirlerimizde bulunuyor.
Azerbaycan ile 1, Gürcistan ile 3, Irak ile 4, İran ile 4, Ermenistan ile 2, Bulgaristan ile 3, Yunanistan ile 2, Suriye ile 11 sınır kapımız var. Türkiye ve Suriye arasındaki kara sınırının uzunluğu nedeniyle en çok sınır kapısı da burada. Türkiye’nin toplamda 30 tane karayolu sınır kapısı var. Tabi bunların bazıları faaliyette değil. Aşağıda Türkiye’nin sınır kapıları ve ülkeleri / şehirleri olarak daha detaylı paylaşacağım.
Gürcistan’a Sınır Kapılarımız | Posof-Türkgözü, Çıldır-Aktaş, Sarp |
Irak’a Sınır Kapılarımız | Şemdinli-Derecik, Çukurca-Üzümlü, Habur, Gülyazı |
İran’a Sınır Kapılarımız | Gürbulak, Esendere, Kapıköy, Borualan |
Ermenistan’a Sınır Kapılarımız | Akyaka, Alican |
Bulgaristan’a Sınır Kapılarımız | Kapıkule, Hamzabeyli, Dereköy |
Yunanistan’a Sınır Kapılarımız | Pazarkule, İpsala |
Suriye’ye Sınır Kapılarımız | Karkamış, Yayladağı, Cilvegözü, Öncüpınar, Çobanbey Nusaybin, Şenyurt, Akçakale, Ceylanpınar, Mürşitpınar Zeytindalı |
Azerbaycan’a Sınır Kapılarımız | Dilucu |
Pazarkule
Pazarkule Yunanistan’a sınır kapılarımızdan biri. Karaağaç, Merkez, Edirne’de bulunan sınır kapısı 1952’den bu yana faaliyette ve Türkiye’nin en eski sınır kapısı. Karşı kapı ise Kastanies olarak geçiyor. Konum burada.
İpsala
İpsala Yunanistan sınır kapılarından bir diğeri. Türkiye’nin en işlek sınır kapıları içinde bulunuyor. İpsala, Edirne’de 1961’den beri kullanılıyor. Karşı kapının ismi ise Kipi. Konum burada.
Dilucu
Dilucu Sınır Kapısı, Azerbaycan’a kapımız. Gödekli/Aralık/Iğdır ilinde bulunan kapı 1992’de açılmış. Günümüzde kullanılmaya devam ediyor. Karşı kapının ismi ise Sederek. Konum burada.
Sarp
Türkiye’de en sık kullanılan karayolu sınır kapılarından olan Sarp Gürcistan’la bizi birbirimize bağlayan 3 kapıdan biri. Sarp,Kemalpaşa, Artvin’de bulunan sınır kapısı 1988’den günümüze kullanılıyor. Kaşı kapının adı Sarpi olarak geçiyor. Konum burada.
Posof-Türkgözü
Posof-Türkgözü sınır kapımız Gürcistan’a olan kapılarımızdan biri. Ardahan ilinde bulunan bu kapı 1995’ten beri faaliyette. Karşı kapının ismi Vale. Konum burada.
Çıldır-Aktaş
Gürcistan’a olan 3. kapı ise Çıldır-Aktaş. Ardahan’da bulunan bu kapı da günümüzde halen faaliyet gösteriyor. Karşı kapının ismi Kartsakhi. Konum burada.
Kapıkule
Türkiye sınır kapıları içinde Bulgaristan’a 3 tane sınır kapımız var. Bunlardan en çok kullanılanı Edirne’de bulunan Kapıkule sınır kapısı. 1953’te açılan kapı günümüzde de aktif. Karşı kapının ismi Kapitan Andreevo. Konum burada.
Hamzabeyli
Hamzabeyli sınır kapısı Edirne’de yer alan bir diğer Bulgaristan kapısı. 2004’te açılmış ve şuanda da hizmet veriyor. Karşı kapının ismi Lesovo. Konum burada.
Dereköy
1969’da açılan Dereköy sınır kapısı Bulgaristan’a geçiş için kullanılan kapılardan bir diğeri. Kırklareli’nde bulunan kapı günümüzde açık. Karşı kapının ismi Malko Tırnova. Konum burada.
Gürbulak
İran’a 4 sınır kapımızdan biri Gürbulak. Ağrı Doğubayazıt’ta yer alan kapı 1953’ten bu yana açık. Karşı kapı Bazergan. Konum burada.
Kapıköy
Van’da bulunan Kapıköy sınır kapısı İran’a geçiş için en sık kullanılan kapı. 2011’de açılan kapı faaliyette. Karşı kapı Razi. Konum burada.
Esendere
Esendere sınır kapısı ile Hakkari Yüksekova’dan İran’a geçebilirsiniz. 1964’ten bu yana hizmet veriyor. Karşı kapı Sero. Konum burada.
Borualan
Borualan Iğdır’da bulunan İran sınır kapımız. Günümüzde kapalı.
Şemdinli-Derecik
Türkiye’de Irak’a geçiş için 4 tane sınır kapımız var. Şemdinli-Derecik bunlardan biri ve Hakkari’de bulunuyor. Kapı 2011’de açılmış ve günümüzde açık. Konum burada.
Çukurca-Üzümlü
Çukurca-Üzümlü Hakkari’de bulunan bir diğer Irak sınır kapısı. Günümüzde faal. Konum burada.
Habur
Habur, Silopi Şırnak’ta bulunan Irak sınır kapısı. 1969’tan bu yana aktif. Karşı kapı Zaho-İbrahim Halil. Konum burada.
Gülyazı
Ermenistan’a 2 sınır kapımız var. Bunlardan birisi Gülyazı. Kars’ta bulunuyor ancak günümüzde kapalı.
Alican
Ermenistan’a diğer sınır kapısı ise Alican. Iğdır’da bulunan kapı günümüzde kapalı.
Karkamış
Türkiye’den Suriye’ye geçiş için tam 13 tane sınır kapımız var. Bunlardan bazıları aktif bazıları değil. Tek tek hepsinin bilgisini paylaşacağım. Karkamış Gaziantep’de bulunan sınır kapısı. 1953’ten beri hizmet veriyor. Karşı kapı Cerablus. Konum burada.
Yayladağı
Yayladağı sınır kapısı Hatay’da bulunuyor. Günümüzde kapalı.
Cilvegözü
Cilvegözü sınır kapısı Reyhanlı, Hatay’da bulunuyor. 1953’te kurulmuş, halen açık. Karşı kapı Bab el hava. Konum burada.
Öncüpınar
Öncüpınar sınır kapısı Kilis’de yer alıyor. 1953’den beri faaliyette. Karşı kapı Bab es Selame. Konum burada.
Çobanbey
Çobanbey Kilis’de bulunan bir diğer Suriye sınır kapısı. Geçici olarak açık. Karşı kapı Al Rai. Konum burada.
Nusaybin
Nusaybin sınır kapısı Mardin’de yer alıyor. Faaliyette değil.
Şenyurt
Şenyurt sınır kapısı Mardin’de bulunan diğer Suriye sınır kapısı. Kapalı.
Akçakale
Akçakale sınır kapısı Şanlıurfa’da bulunuyor. Durumu kapalı.
Ceylanpınar
Ceylanpınar sınır kapısı Şanlıurfa’da bulunuyor. 199’da açılan kapı günümüzde yalnızca dini bayramlarda açık oluyor. Karşı kapı Resulayn. Konum burada.
Mürşitpınar
Mürşitpınar sınır kapısı Şanlıurfa’daki diğer Suriye sınır kapısı. Yalnızca dini bayramlarda açık. Karşı kapı Ayn-El Arab. Konum burada.
Zeytindalı
Zeytindalı sınır kapısı Hatay’da bulunuyor. Durumu açık. Karşı kapının ismi Cinderes Afrin. Konum burada.
2019’da açılan Zeytindalı sınır kapısı en son açılan sınır kapımızdır.
Türkiye-Bulgaristan gümrük kapısı olan Kapıkule Avrupa’ya ithalat ve ihracatın buradan yapılması sebebiyle Türkiye’nin en işlek sınır kapısı.
Yunanistan ile Pazarkule ve İpsala olmak üzere 2 sınır kapımız bulunuyor.