Hipoksi, oksijen tüketerek devamlılığını sağlayan dokuların yeterince oksijen alamaması sonucu ortaya çıkan yetmezlik durumudur. Oksijen yetmezliği, belirli hastalıklarda veya düşük seviyelerdeki dalışlarda görüldüğü gibi yüksek rakımlı uçuşlarda da ortaya çıkabilmektedir. Uçuş sırasında yolcularda nadiren gözlenen hipoksi durumu, tedavi gerektiren ciddi bir durumdur. Normalde insan vücudundaki oksijen basıncı oranı en az 0.16 olması gerekirken, hipoksi durumunun ortaya çıkması halinde kandaki oksijen basıncı bu değerin altına düşmektedir.
Uçak Yolculuğunda Oksijen Yetmezliği Neden Olur?
Uçaklardaki oksijen seviyesi yolcular için her zaman yeterlidir ancak yüksek rakımlarda gerçekleşen uçuşlarda kabin basıncının çok düşük olması sebebiyle, kana oksijen taşıyan kan hücreleri taşıma görevini düzgün yapamaz. Hücrelerin işlevlerini düzgünce yerine getirememesinden dolayı kanın oksijene doyması güçleşir ve dokularda oksijen yetersizliği oluşmasına neden olur. Düşük kabin basıncı sağlıklı bireyleri çok fazla etkilemese de özellikle kalp, damar ve akciğer rahatsızlıkları olan kişilerde sorunlar oluşmasına yol açabilir. Oksijen yetmezliği sonucunda rahatsızlığı bulunan kişilerde; nefes darlığı, görme bozukluğu, bilinç kaybı gibi etkiler ortaya çıkabilir.
Hipoksi Belirtileri Nelerdir?
• Baş ağrısı
• Nefes darlığı
• Halsizlik
• Çarpıntı
• Dikkat Eksikliği
• Deride morarma olması
• Bakışlarda donukluk
• Hafıza problemleri
• Görmede problem yaşanması
• Bilincin yitirilmesi oksijen yetmezliği belirtileridir.
Hipoksi Durumunda Neler Yapılmalıdır?
Hipoksi durumunda kesinlikle bir uzmanın hastaya müdahale etmesi gerekmektedir çünkü hipoksinin etkilerini giderebilmek için hava yolu açılması ya da kan dolaşımını tetikleyici bir işlem yapılması gerekebilir. Uzman olmayan kişiler oksijen yetmezliği durumuna müdahale etmemelidir. Hipoksinin sonuçları çok ağır olabileceğinden özellikle akciğer, kalp ve damar rahatsızlığı olan kişilerin uçuşa gitmeden önce doktor kontrolünden geçerek onay alması gerekmektedir.
Oksijen Yetmezliğine Karşı Alınabilecek Önlemler
Modern havacılık koşullarında hipoksi(oksijen yetmezliği) durumunun ortaya çıkmaması için gerekli önlemler alınarak uçak seferleri gerçekleştirilmektedir. Bu önlemler bazında; ticari uçuşların çoğu 5 bin feet ile 7 bin feet aralığındaki irtifada gerçekleşir. Uçuşta 10 bin feet irtifanın geçilmesi durumunda ise uçak içi oksijen konsantrasyonunun arttırılması sağlanır.
