Anadolu coğrafyasının Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Bingöl; Muş, Erzincan, Erzurum, Tunceli, Elazığ ve Diyarbakır'la komşu olan; dağları, mağaraları ve doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihi dokusuyla da pek çok gezilip görülecek yere sahip güzel bir şehir.
Doğal zenginlikleriyle ünlü olan Bingöl, Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde de uzun uzun anlatılmış: Yaylalarında bulunan bitki türlerinden, göllerinden, ormanlarından ve içmelerinden hayranlıkla söz edilmiş olmasının yanı sıra günümüzde ise şehir yayla, sağlık, orman, av turizmi ile kış sporlarını da kapsayan pek çok faaliyetle kendinden söz ettiriyor.
MÖ 2000'lerde başlayan tarihinde dağ anlamına gelen "Cebel-cur" olarak adlandırılan Bingöl, her mevsim ayrı bir güzelliğe bürünen şehir, Hititlerden Romalılara, Osmanlılardan günümüze kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış.
Bingöl Gezilecek Yerler
Bingöl gezilecek yerler deyince ilk olarak merkeze 20 km uzaklıktaki, Murat Irmağı Vadisinde bulunan ve Urartu dönemine ait Sentarius Kalesi; Genç ilçesinde Pers Kralı Dano'nun kızı için yaptırdığı Kral Kızı Kalesi (Dano-Hini) ve Peri Suyu'na bakan dik yamaçlarıyla çıkmanın oldukça güç olduğu Kiğı Kalesi ilk sıralarda bulunuyor. Bingöl'ün en eski tarihi yapılarından olan Kiğı Camii ise hicri takvime göre 700 yılında Bayındırlı Pir Ali Bey Bin İbrahim Bey tarafından inşa edilmiş. Tek minareli ve tek şerefeli olan caminin Akkoyunlular zamanında yapıldığı düşünülüyor.
Genç İlçesine 3 km mesafede bulunan Kümbet, sekizgen planlı, iç örtüsü moloz taşından olan piramidal bir külahla örtülü bir yapı. Baklava ve yıldız motifleriyle süslü yapının kitabesi günümüze ulaşamamış. Kiğı İlçesi'nin Çanakçı Köyünde bulunan Mürsel Paşa Anıtı, Osmanlı-Rus savaşı sırasında Karlıova'daki Bingöllü milis şehitleri anısına dikilmiş.
Bingöl'ün çok önemli bir özelliği bulunuyor: Dünya üzerinde "Güneşin Doğuşu"nun en muazzam izlendiği yerlerden ilki olan İsviçre'nin Alp Dağlarından sonra gelen Bingöl Dağlarından izlenen gün doğumu… Karlıova İlçesine bağlı 3250 m. yükseklikteki Bingöl Dağlarının Kale Tepesi'nde her yıl 15 Temmuz-15 Ağustos tarihleri arasında en iyi şekilde izleniyor. İlk etapta hafif bir kızıllıkla başlayıp ardından ürkütücü karartılara yerini bırakan güneş, oluşumunu tamamlamak üzereyken altın bir küre gibi görünmeye başlıyor. Döndükçe etrafa ışık saçarak bir elmas parçası gibi kristalleşip eski durumunu alırken, bu heyecanlı anlara gözlerde yaşarma gibi etkiler de eşlik ediyor. Kısacası inanılmaz bir deneyime hazır olun.
Bingöl'ün ikinci sürprizi ise Yüzen Ada'sı! Solhan'ın Hazarşah Köyü'nde bulunan bir doğa harikası burası. Gölün ortasında bulunan üç ada, göl üzerinde serbest hareket ediyor. Gölü besleyen akarsuların meydana getirdiği akıntı sayesinde bu adaların üzerine çıktığınızda bir sal gibi ağır ağır hareket ediyorlar. Tatlı ve berrak bir suyu olan gölde oynaşan balıklar ve göl çevresindeki yemyeşil bitki örtüsü de Yüzen Ada'nın güzelliğine güzellik katıyor.
Bingöl mağaralar bakımından oldukça zengin bir şehir. Eski çağlardan bu yana insan topluluklarına mesken olmuş mağaraların çoğunda insan eliyle işlenmiş bölümler bulunuyor. Sivri Dağı'nın eteklerinde bulunan Çiçektepe Köyü Mağarası'nda odalar, ahır, yemlik ve çocuk beşikleri yer alıyor. Murat Nehri kıyısında, Gökçeli ve Yenidal Köyleri arasında sarp bir kayalıkta bulunan Zağ Mağarası ise tamamen kayaların oyulmasıyla yapılmış. Üç kat üzerinde kurulu mağaranın her bir katında 26 oda, katlar arası geçişler, depolar, kuyular ile alt ve katlarda oturma ve haremlik odaları bulunuyor. Halen 17 odasını gezebileceğiniz mağarayı mutlaka görülecek yerler listenize ekleyin. Yayladere ilçesine bağlı Kalkanlı Köyü yakınlarındaki Kalkanlı Köyü Mağaraları ise oymacılıkla yapılmış süslemeleriyle oldukça ilgi görüyor. Cilalı taş ve tunç çağına ait kalıntıları görebileceğiniz Kübik Mağarası ise Karlıova'nın Kübik Köyü yakınlarında bulunuyor.
Yaylalar, göller, ormanlar, mesire yerleri, soğuk sular, termal su kaynakları, içmeler, spor ve turizm derken Bingöl'de ne gezilecek yerler ne de yapılacak şeyler tükeniyor. Yolaçtı Kayak Merkezi, şehir merkezine 25 km mesafede bulunuyor. Kayak sezonunun aralık ayında başlayıp marta kadar devam ettiği merkezin pist uzunluğu 1000 metre olup acemi ve ileri düzey kayakçılar için güzergâhlar bulunuyor.
Bingöl'ün içmeleri de kış mevsimi haricinde dolup taşan yerler arasında. Buradaki suyun pek çok rahatsızlığa şifa olduğu söyleniyor. 50 metre yükseklikten kayalık dere yatağına dökülen Çır Şelalesi Ilıca'ya 8 km uzaklıkta bulunuyor. Çir taşından oluşmuş kayalıklar ve mağaraları da gezebileceğiniz gibi, yabani hayvanları ve yırtıcı kuşları da gözlemleyebiliyorsunuz.
Bingöl Yeme-İçme
Mutfak kültürü çok zengin olan Bingöl yemeklerinin çoğu bulgur, ayran, süt, et, çökelek ve yenilebilir bitkilerden yapılıyor. Çorba, bulgur pilavı ve daha ziyade hamura dayalı olarak yapılan gömme, sirın, tutmaç, keşkek gibi yemekler en çok yapılan yemek türlerinden. Köfte ve turşularıyla ünlü Bingöl'e gelmişken tadına bakmadan dönmeyin: İçli köfte, sulu köfte, yoğurtlu köfte, kabak köftesi, yumurtalı köfte, ayranlı köfte, gıldırık köfte, çiğ köfte; Acı biber, lahana, domates ve fasulye turşuları… Tatlı deyince ise burma kadayıf, silki baklava, aşure, zerde, sütlaç, revani, un helvası ve dolanger.
Bingöl'e Nasıl Gidilir
Havayolu: Şehir merkezine 20 km mesafede olan havalimanına İstanbul ve Ankara'dan belirli günlerde düzenli uçuşlar düzenleniyor.
Karayolu: Batıdan D300 ve D885 karayolu ile ulaşım sağlanan Bingöl'ün İstanbul'a uzaklığı 1.353, Ankara'ya olan uzaklığı ise 899 km.
Demiryolu: Genç İlçesinde bulunan tren garının şehir Merkezine uzaklığı 20 km ve gara ulaşım minibüs ve özel araçlarla sağlanıyor.